Pravilo 3. Takmičenje
Svrha pravila
Pravilo 3 obuhvata tri suštinska elementa svih golferskih takmičenja: igranje meč-pleja ili strouk-igre,pojedinačno igranje ili sa partnerom kao deo strane, i bodovanje ili u obliku bruto rezultata (bez primene hendikep udaraca) ili u obliku neto rezulata (primenjuju se hendikep udarci).
3.1 Suštinski elementi svakog takmičenja
3.1a Oblik igre: meč-plej ili strouk-igra
(1) Meč-plej ili regularna strouk-igra.
Ove igre su veoma različite po obliku:
- u meč-pleju (pogledajte Pravilo 3.2) igrač i njegov protivnik takmiče se jedan protiv drugog na osnovu toga ko dobije, izgubi ili ostvari nerešen rezultat na rupi;
- u regularnom obliku strouk-igre (pogledajte Pravilo 3.3) svi igrači se takmiče jedan protiv drugog na osnovu ukupnog rezultata – to jest, na osnovu zbira svih udaraca (što obuhvata izvedene udarce i kaznene udarce) na svakoj rupi u svim krugovima.
Većina pravila se odnosi na oba oblika igre, ali se neka pravila primenjuju samo na jedan ili na drugi oblik igre.
Pogledajte Postupke Takmičarske komisije u delu 6C (razmatranja za Takmičarsku komisiju ako ona vodi takmičenje u kome se kombinuju dva oblika igre u jednom krugu).
(2) Drugi oblici strouk-igre.
Pravilo 21 obuhvata druge oblike strouk-igre (stejblford, igra maksimalnog rezultata i igra par/bogi) u kojima se koriste drugačiji načini beleženja rezultata. Pravila 1–20 primenjuju se na ove oblike igre onako kako ih propisuje Pravilo 21.
3.1b Kako se igrači takmiče: igraju kao pojedinci ili kao partneri
Golf igraju ili igrači pojedinci, takmičeći se za sebe, ili partneri, takmičeći se zajedno za stranu. Iako se pravila 1–20 usredsređuju na igru pojedinaca, ona se takođe primenjuju i:
- na takmičenja u kojima igraju partneri (igre učetvoro ili sa četiri loptice), onako kako ih propisuju pravila 22 i 23;
- u takmičenjima ekipa, onako kako to propisuje Pravilo 24.
3.1c Kako igrači beleže rezultate: bruto rezultati i neto rezultati
(1) Takmičenja na osnovu samo broja udaraca.
U takmičenjima na osnovu samo broja udaraca:
- „bruto rezultat” igrača za rupu ili za krug jeste njegov ukupni broj udaraca na rupi ili u krugu (što obuhvata izvedene udarce i kaznene udarce);
- igračev hendikep se ne uzima u obzir.
(2) Hendikep takmičenja.
U hendikep takmičenjima:
- „neto rezultat” igrača na rupi ili u krugu jeste bruto rezultat korigovan udarcima igračevog hendikepa;
- ovo se čini da bi se omogućilo igračima različitih sposobnosti da na fer način učestvuju u takmičenju.
3.2 Meč-plej
Svrha pravila
Na meč-plej se odnose posebna pravila (naročito o predajama i o davanju informacija o broju izvedenih udaraca) jer igrač i protivnik: se takmiče pojedinačno jedan protiv drugog na svakoj rupi;mogu videti jedan drugog tokom igre i mogu zaštititi sopstvene interese.
3.2a Rezultati na rupi i u meču
(1) Pobeda na rupi.
Igrač pobeđuje na rupi kada:
- završi igranje na rupi odigravši manje udaraca (što obuhvata izvedene udarce i kaznene udarce) nego njegov protivnik,
- protivnik preda igru na rupi, ili
- protivnik dobije opštu kaznu (gubitak rupe).
Ako je potrebno da protivnikova loptica u kretanju upadne u rupu da bi rezultat na rupi bio nerešen, a desi se da bilo koja osoba lopticu namerno preusmeri ili zaustavi u trenutku kada više ne postoje bilo kakve opravdane šanse da loptica može upasti u rupu (kao kada se loptica otkotrljala iza rupe i neće se kotrljati nazad), rezultat na rupi je odlučen i igrač pobeđuje na rupi (pogledajte Pravilo 11.2a, Izuzetak).
(2) Nerešen rezultat na rupi.
Na rupi je ostvaren nerešen rezultat (rupa je „podeljena”):
- kada igrač i protivnik završe igru na rupi sa istim brojem udaraca (obuhvatajući izvedene udarce i kaznene udarce), ili
- kada se igrač i protivnik dogovore da smatraju da su postigli nerešen rezultat u sledećem udarcu, na rupi ili u meču (ali ovo je dozvoljeno samo ako je bar jedan od igrača izveo udarac radi započinjanja igre na rupi).
(3) Pobeda u meču.
Igrač pobeđuje u meču:
- kad ima bolji rezultat od protivnika na više rupa nego što ih je preostalo za igru,
- kad protivnik preda meč, ili
- kad je protivnik diskvalifikovan.
(4) Produžavanje meča u kome je postignut nerešen rezultat.
Ako je rezultat u meču nerešen posle poslednje rupe:
- meč se produžava po jednu rupu dok se ne dobije pobednik; pogledajte Pravilo 5.1. (produženi meč je produženje istog kruga, nije novi krug);
- na rupama se igra istim redosledom kao u krugu ukoliko Takmičarska komisija ne uspostavi drugačiji redosled.
Ali u uslovima takmičenja može biti određeno da će meč biti završen nerešenim rezultatom umesto da se produžava.
(5) Kada je rezultat konačan.
Rezultat meča postaje konačan na način koji određuje Takmičarska komisija (što treba da je određeno u Uslovima takmičenja), na primer:
- kada je rezultat prikazan na službenoj tabli rezultata ili na nekom drugom određenom mestu, ili
- kada se rezultat saopšti osobi koju je odredila Takmičarska komisija.
Pogledajte Postupke Takmičarske komisije u delu 5A(7) (preporuke o tome kako rezultat meča postaje konačan).
3.2b Predaje
(1) Igrač može predati udarac, rupu ili meč.
Igrač može predati protivniku sledeći udarac, rupu ili meč:
- Predaja sledećeg udarca. Ovo je dozvoljeno u bilo kom trenutku pre nego što protivnik izvede sledeći udarac.
- Protivnik je potom završio igru na rupi sa rezultatom koji uključuje i taj predati udarac, lopticu može ukloniti bilo ko.
- Predaja do koje je došlo dok je protivnikova loptica u kretanju posle izvedenog prethodnog udarca primenjuje se na sledeći udarac protivnika, sem ukoliko loptica završi u rupi (u tom slučaju predaja nije od važnosti).
- Igrač može predati protivniku sledeći udarac preusmeravajući ili zaustavljajući protivnikovu lopticu u kretanju samo ako se to čini da bi se predao sledeći udarac i samo kada nema opravdanih šansi da loptica može upasti u rupu.
- Predaja rupe. Ovo je dozvoljeno bilo kada pre nego što se završi igranje na rupi (pogledajte Pravilo 6.5), čak i pre nego što igrači počnu igru na rupi.
- Predaja meča. Ovo je dozvoljeno bilo kada pre nego što je rezultat meča odlučen (pogledajte pravila 3.2a[3] i [4]), čak i pre nego što igrači počnu igru u meču.
(2) Kako se vrše predaje.
Predaja se obavlja samo jasnim saopštavanjem:
- To se može uraditi ili usmeno ili činom koji jasno pokazuje nameru igrača da preda udarac, igru na rupi ili meč (na primer, određenom gestikulacijom).
- Ako protivnik podigne svoju lopticu kršeći pravilo jer je došlo do opravdanog nesporazuma u pogledu toga da li su igračeva izjava ili njegov čin predaja sledećeg udarca, rupe ili meča, nema kazne i loptica se mora ponovo položiti na svoje početno mesto (koje, ako nije poznato, treba proceniti) (pogledajte Pravilo 14.2).
Predaja je konačna i ne može se menjati ili povući.
3.2c Primena hendikepa u hendikep meču
(1) Objavljivanje hendikepa.
Igrač i protivnik treba da saopšte pre meča jedan drugom svoje hendikepe.
Ako igrač prijavi pogrešan hendikep pre ili tokom meča i ne ispravi grešku pre nego što protivnik izvede svoj sledeći udarac a:
- prijavljeni hendikep je previsok, igrač se diskvalifikuje ako to utiče na broj udaraca koji se igraču dodeljuju ili ih on daje; ako to ne utiče na broj udaraca, nema kazne;
- prijavljeni hendikep je prenizak, nema kazne i igrač mora igrati sa prijavljenim nižim hendikepom.
(2) Rupe na kojima se primenjuju hendikep udarci.
- Hendikep udarci se daju po rupama, i na rupi pobeđuje igrač sa nižim neto rezultatom.
- Ako se meč koji je završen nerešenim rezultatom produžava, hendikep udarci se daju po rupama na isti način kao i u krugu (sem ukoliko Takmičarska komisija ne propiše drugačije).
Svaki igrač je odgovoran za to da zna rupe na kojima dodeljuje ili stiče hendikep udarce na osnovu rasporeda indeksa udaraca koji određuje Takmičarska komisija (a koji se obično nalazi na skor-karti).
Ako igrač pogrešno primeni hendikep udarce na rupi, ostaje prihvaćeni rezultat na rupi, sem ukoliko igrači ne isprave grešku na vreme (pogledajte Pravilo 3.2d[3]).
3.2d Dužnosti igrača i protivnika
(1) Saopštavanje broja udaraca.
Bilo kada tokom igre ili po završetku igre na rupi, protivnik može pitati igrača za broj udaraca (izvedenih udaraca i kaznenih udaraca) koje igrač ima na toj rupi.
Ovo dozvoljava protivniku da odluči kako da igra sledeći udarac i na preostalom delu rupe ili da potvrdi rezultat na upravo završenoj rupi.
Kada je upitan za broj udaraca, ili kada daje tu informaciju a da nije tražena od njega:
- igrač mora reći pravi broj udaraca.
- Igračevo propuštanje da odgovori na protivnikovo pitanje tretira se kao da je dao pogrešan broj udaraca.
Igrač dobija opštu kaznu (gubitak rupe) ako protivniku saopšti pogrešan broj udaraca, izuzev ukoliko blagovremeno ne ispravi tu grešku.
- Saopšten je pogrešan broj udaraca tokom igranja na rupi. Igrač mora saopštiti tačan broj svojih udaraca pre nego što protivnik izvede sledeći udarac ili preduzme sličnu akciju (kao što je predaja igračevog sledećeg udarca ili igre na rupi).
- Saopšten je pogrešan broj udaraca pošto je završena igra na rupi. Igrač mora saopštiti tačan broj izvedenih udaraca:
- pre nego što bilo koji od igrača izvede udarac kojim počinje igru na sledećoj rupi ili izvede sličnu akciju (kao što je predaja igre na sledećoj rupi ili predaja meča) ili
- u slučaju poslednje rupe, pre nego što rezultat meča postane konačan (pogledajte Pravilo 3.2a[5]).
Izuzetak – Nema kazne ako nema uticaja na rezultat igre na rupi. Ako igrač saopšti pogrešan broj izvedenih udaraca pošto je završena igra na rupi, a to ne utiče na saznanje protivnika o tome da li je u igri na rupi pobedio, izgubio ili igrao nerešeno, ne primenjuje se kazna.
(2) Saopštavanje protivniku informacije o kazni.
Kada igrač dobije kaznu:
- mora saopštiti protivniku informaciju o kazni što pre je to opravdano moguće, vodeći računa o tome koliko je blizu protivniku, i o drugim praktičnim činiocima.
- Ovaj zahtev važi i u situaciji kada igrač ne zna za kaznu (jer se očekuje da igrač prepoznaje situacije u kojima je prekršio neko pravilo).
Ako igrač propusti da učini navedeno i ne ispravi tu grešku pre nego što protivnik izvede sledeći udarac i izvrši neku sličnu akciju (kao što je predaja igraču sledećeg udarca ili igre na rupi), igrač se kažnjava opštom kaznom (gubitak igre na rupi).
Izuzetak – Nema kazne ako je protivnik znao za kaznu igrača. Ako je protivnik znao da je igrač dobio kaznu, kao u situaciji u kojoj vidi da je igrač očigledno uzeo olakšicu sa kaznom, igrač ne dobija kaznu za propust da saopšti protivniku činjenicu o kazni.
(3) Znanje rezultata u meču.
Od igrača se očekuje da znaju rezultat u meču – to jest, da li jedan od njih ima bolji rezultat na izvesnom broju rupa (engl. holes up) ili je rezultat nerešen (kaže se i „izjednačen” [engl. all square]).
Ako se igrači greškom usaglase o pogrešnom rezultatu u meču:
- mogu ispraviti rezultat pre nego što bilo koji od igrača izvede početni udarac na sledećoj rupi ili, u slučaju poslednje rupe, pre nego što rezultat meča postane konačan (pogledajte Pravilo 3.2a[5]).
- Ako rezultat ne bude ispravljen u navedenom vremenu, pogrešan rezultat u meču postaje stvarni rezultat meča.
Izuzetak – Kada igrač na vreme zahteva odlučivanje. Ako igrač na vreme podnese zahtev za odlučivanje (pogledajte Pravilo 20.1b), i ustanovi se da je protivnik ili (1) saopštio pogrešan broj izvedenih udaraca ili (2) propustio da kaže igraču da je dobio kaznu, pogrešan rezultat meča mora se ispraviti.
(4) Zaštita sopstvenih prava i interesa.
Igrač u meču treba da štiti svoja prava i interese u skladu sa pravilima:
- ako igrač zna ili veruje da je protivnik prekršio pravilo koje sadrži kaznu, on može delovati u pogledu kažnjavanja ili može izabrati da kažnjavanje ignoriše.
- Ali ako se igrač i protivnik namerno dogovore da ignorišu prekršaj ili kaznu za koju znaju da se primenjuje, oba igrača se diskvalifikuju po Pravilu 1.3b
- Ako se igrač i protivnik ne slažu u pogledu toga da li je jedan od njih prekršio neko pravilo, bilo koji od igrača može štititi svoja prava zahtevajući odlučivanje po Pravilu 20.1b.
3.3 Strouk-igra
Svrha pravila
Strouk-igra ima specifična pravila (naročito u vezi sa skor-kartom i sa završavanjem igre na rupi ubacivanjem u rupu) jer:
- se svaki igrač takmiči protiv svih drugih igrača na takmičenju, i
- svi igrači treba da imaju isti tretman po pravilima.
Posle kruga, igrač i zapisničar (osoba koja beleži rezultate igrača) moraju potvrditi da je rezultat igrača na svakoj rupi ispravan i igrač mora vratiti skor-kartu Takmičarskoj komisiji.
3.3a Pobednik u strouk-igri
Igrač koji završi sve krugove sa najmanje ukupnih udaraca (što obuhvata izvedene udarce i kaznene udarce) jeste pobednik.
U hendikep takmičenju, ovo znači najmanje ukupnih neto udaraca.
Pogledajte Postupke Takmičarske komisije u delu 5A(6) (u uslovima takmičenja treba da je rečeno kako će se postupati u slučaju nerešenog rezultata).
3.3b Bodovanje u strouk-igri
Igračev rezultat na njegovu skor-kartu upisuje zapisničar, osoba koju je odredila Takmičarska komisija ili ju je igrač izabrao na način koji je odobrila Takmičarska komisija.
Igrač mora koristiti usluge istog zapisničara tokom čitavog kruga, sem u slučaju kada Takmičarska komisija odobri promenu pre nego što do promene dođe ili posle toga.
(1) Dužnost zapisničara pri upisivanju u skor-kartu i pri potvrđivanju rezulata igre na rupama.
Posle završetka igre na svakoj rupi tokom kruga, zapisničar treba da utvrdi sa igračem broj udaraca na toj rupi ( uključujući izvedene udarce i kaznene udarce) i da upiše bruto rezultat u skor-kartu.
Kada se završi igranje kruga:
- zapisničar mora da overi rezultate igre na rupama sa skor-karte;
- ako je igrač imao više od jednog zapisničara, svaki zapisničar mora potvrditi rezultate sa onih rupa na kojima je on bio zapisničar.
(2) Dužnost igrača: proveriti rezultate sa rupa i vratiti skor-kartu.
Tokom kruga igrač treba da vodi računa o svom rezultatu na svakoj rupi.
Kada se igra u krugu završi igrač:
- treba pažljivo da proveri rezultate na rupama koje je uneo zapisničar i da razmotri bilo koji problem sa Takmičarskom komisijom;
- mora da se uveri da je zapisničar potvrdio rezultate sa rupa u skor-karti;
- ne sme da menja rezultate sa rupa koje je uneo zapisničar, izuzev kada postoji saglasnost zapisničara ili dozvola Takmičarske komisije; i
- mora potvrditi rezultate sa rupa u skor-karti i odmah je vratiti Takmičarskoj komisiji, i posle toga igrač ne sme menjati skor-kartu.
Ako igrač prekrši bilo koji od ovih zahteva iz Pravila 3.3b, on se diskvalifikuje.
Izuzetak – Nema kazne kada prekršaj nastupi zato što je zapisničar propustio da izvrši svoje dužnosti. Nema kazne ako Takmičarska komisija ustanovi da je takmičar prekršio Pravilo 3.3b(2) zato što je zapisničar propustio da obavi svoje dužnosti (na primer, zapisničar se udaljio sa igračevom skor-kartom ili bez potvrđivanja skor-karte), ako na to igrač nije mogao uticati.
Pogledajte Postupke takmičarske komisije u delu 5A(5) (preporuke o tome kako se definiše kada je skor-karta vraćena).
(3) Pogrešan rezultat na rupi.
Ako igrač vraća skor-kartu sa pogrešnim rezultatom za bilo koju rupu:
- a vraćeni rezultat je viši od stvarnog rezultata, ostaje viši vraćeni rezultat za rupu;
- ako je vraćeni rezultat niži od stvarnog rezultata ili rezultat nije vraćen, igrač se diskvalifikuje.
Izuzetak – Greška koja se sastoji u tome što nije uključena kazna za koju se ne zna: Ako je jedan rezultat ili je više rezultata igrača za rupu niže od stvarnih rezultata jer nisu uključili jedan kazneni udarac ili više kaznenih udaraca za koje igrač nije znao pre vraćanja skor-karte:
- igrač se ne diskvalifikuje.
- Umesto toga, ako se greška ustanovi pre okončanja takmičenja, Takmičarska komisija će je ispraviti za tu rupu ili te rupe dodavanjem odgovarajućeg broja kaznenih udaraca koje treba uključiti u rezultat za tu rupu, ili te rupe, po pravilima.
Ovaj izuzetak se ne primenjuje:
- kada je kazna diskvalifikovanja isključena, ili
- kada je igraču rečeno da bi kazna mogla biti primenjena ili kada igrač nije bio siguran u to da li se kazna primenjuje a nije to razmotrio sa Takmičarskom komisijom pre vraćanja skor-karte.
(4) Beleženje u hendikep takmičenju.
Igrač je dužan da vodi računa o tome da je njegov hendikep prikazan na skor-karti. Ako igrač vrati skor-kartu bez tačnog hendikepa:
- a hendikep na skor-karti je isuvše visok ili nije prikazan: ako to utiče na broj udaraca koje je igrač dobio, igrač se diskvalifikuje sa hendikep takmičenja; ako ne utiče, nema kazne;
- a hendikep na skor-karti je isuviše nizak: nema kazne, i neto rezultat igrača ostaje onaj koji je dobijen na osnovu nižeg prikazanog hendikepa.
(5) Igrač nije dužan da dodaje broj udaraca ili da primenjuje hendikep.
Dužnost je Takmičarske komisije da sabere igračeve rezultate sa rupa, i da u hendikep takmičenjima primeni hendikep udarce igrača.
Ako igrač vrati skor-kartu na kojoj je napravljena greška u sabiranju rezultata ili u primeni hendikep udaraca, za to nema kazne.
3.3c Propust da se loptica ubaci u rupu
Igrač mora ubaciti lopticu u rupu na svakoj rupi u krugu. Ako igrač ne ubaci lopticu u rupu na bilo kojoj rupi:
- mora tu grešku ispraviti pre izvođenja početnog udarca na sledećoj rupi ili, u slučaju završne rupe, pre vraćanja skor-karte.
- Ako se greška ne ispravi u navedenom vremenu, igrač se diskvalifikuje.
Pogledajte pravila 21.1, 21.2 i 21.3 (Pravila za druge oblike strouk-igre [stejblford, igra maksimalnog rezultata i par/bogi] u kojima je bodovanje drugačije, a igrač se ne diskvalifikuje ako ne ubaci lopticu u rupu).